Kroniek 1944
Geplaatst in Oud Winschoten
Halfjaarlijks tijdschrift over de geschiedenis van Winschoten – Jaargang 12 / 2009 / deel 23
Kroniek 1944
Gegevens voor de kroniek 1944 zijn qua kranten summier voor handen. Dit kwam mede door het niet meer verschijnen van de Winschoter Courant vanaf 1 januari 1944.
Vanaf 1 januari 1944 mocht nog wel de Nieuwe Winschoter Courant van Elema verschijnen, maar van deze krant is weinig in de archieven terug te vinden. In mijn eigen archief heb van de Nieuwe Winschoter Courant enkele kranten t/m oktober en zeventien vanaf november t/m december. Om toch de kroniek van 1944, tijdens de Tweede Wereldoorlog gestalte te geven, gebruik ik naast de gegevens van de Nieuwe Winschoter Courant diverse documenten uit 1944 en interviews van Winschoters (1994/1995). Deze heb ik gebruikt voor de expositie van 1995 in De Klinker, Winschoten 1940-1945.
Tweede Distributiestamkaart
In januari-februari 1944 voerden de Duitsers een nieuw systeem distributiestamkaart in. De Tweede Distributiestamkaart was alleen geldig in het eigen district en moest persoonlijk afgehaald worden in de plaats van inwoning. Op het persoonsbewijs werd een zegel geplakt (het A-zegel) dat correspondeerde met het zegel op de stamkaart (het B-zegel). De Duitsers bedachten dit nieuwe systeem, omdat in het laatst van 1943 er zoveel illegaal verkregen persoonsbewijzen, vervalste of gestolen bonkaarten in omloop waren gekomen, dat het oude systeem van stamkaart samen met het persoonsbewijs, dat iedere Nederlander boven de zestien was verstrekt, niet meer aan zijn bedoeling voldeed.
De vervalste of gestolen bonkaarten en persoonsbewijzen waren n.l. nodig, daar de Nederlanders die waren ondergedoken, administratief niet meer bestonden en dus niet meer in aanmerking kwamen voor het legaal ontvangen van de benodigde distributiebonnen en officiële papieren. Het bonkaartensysteem werd vereenvoudigd met meer “Algemene bonnen”. De zwarte handel zette zich ook na de oorlog voort. Geleidelijk aan gingen meer producten van de bon, koffie tot 14 januari 1952 als laatste. Bedrijven kregen meer grondstoffen, zodat de producten weer langzaam op gang kwamen.
Tweede Distributie Stamkaart
Op 4 september 1944 werd de Arbeidsdienst ontbonden. De leden werden ondergebracht in de Reicharbeitsdienst en hoofdzakelijk ingezet bij het aanleggen van verdedigingswerken in het noorden van het land.
In de nacht van 28 op 29 september worden zeventien burgers uit Winschoten uit hun huis gehaald (F. Fröling een avond eerder), zij werden opgepakt, waarom, hun werd totaal niets medegedeeld.
Waarschijnlijk had de bezetter aan de N.S.B.-ers de vrijheid gegeven om mannen aan te wijzen, die geen waardering toonden voor het streven van de Fuhrer van “Das REICH”.
De Winschoters waren S. Kornelis (60), direkteur melkfabriek; H. Dodde (60), direkteur bank; W. Stokroos (59), hotelhouder; H. Kroeze (59), badmeester; R.J. Phaff (59). fabrikant; E.G. Olthof (58), onderwijzer; J. Kloosterhuis (52), kweker; J.R.C. Oosterveld (51), vertegenwoordiger; H. Brouwer (49), bedrijfsleider winkelbedrijf; T. Vos (47), notaris; H. van der Laan (44), schoenwinkelier; J. Kimm (44), banket en broodbakker; A.C.M. van Kalken (40), boekhouder; J.F. Bosker (44), winkelier en grossier ijzerwaren; B.J. Roelfsema (32), tabaksfabrikant; N.G.Th. Dröge (30), fabrikant van matrassen; F. Fröling (30), tandarts en E.H. de Vrieze (21), student.
De meesten van hen werden in een werkkamp op Helgoland te werk gesteld.
Vertrek Putjesgravers vanaf Marktplein (foto: Cobie Douma)
Extra arbeidsinzet, OT-arbeid, werd er van de Winschoters vanaf 5 oktober 1944 verwacht. De burgemeester riep alle mannen op in de leeftijd van 17 tot 40 jaar.
En wanneer OT (Organisation Todt) mannen nodig had kregen zij een “Vordering-bevel” om zich te melden op een daartoe aangewezen plaats. De Winschoters werden o.a. ingezet tot het verrichten van graafwerk “Putjes graven”.
Aardappels rooien
In het najaar van 1944 moesten alle leerlingen van het voortgezet onderwijs verplicht aardappels rooien. ‘s Morgens vroeg was het verzamelen bij het O.G. Station, om daarna, zowel leraren als leerlingen, met Ol Graitje te vertrekken richting Bellingwolde. De tram had zijn beste jaren gehad. Zodat we af en toe, wanneer het baanvak een heuveltje had, met elkaar moesten uitstappen om vervolgens na een kleine wandeling weer in te stappen. Bij café Damhof stapten we uit en daar stond een paard en wagen klaar om ons naar de boer te brengen (o.a. boer Pot, Moorlag, Guigelaar en Arends). Daar aangekomen liepen we naar het land. De boer ging met de aardappelrooimachine de aardappels los maken. Zodat wij ze konden oprapen en in een korf moesten gooien. De boer kwam regelmatig langs om de volle korven te ledigen. In het middaguur aten we het van huis meegenomen brood gezamenlijk op. De terugtocht ging ook weer eerst met paard en wagen en daarna met de tram naar huis. In de tram vlogen de meegejatte aardappels je om de oren en menigeen heeft hierbij een blauwe plek opgelopen. We kregen voor dit aardappelrooien ook geld, het werd door de Heide Maatschappij uitbetaald. Het was verplicht werk maar we hadden toch wel veel plezier. Bij slecht weer zaten we met het hele stel in de boerenschuur. Medi Tahl had een accordeon en daarbij werd gezongen;
Eerappel ruud’n, ‘k mot noar de boer te waark’n
Eerappel ruud’n, ‘t is om ons volk te staak’n
‘K heb ze der nait in stopt, ‘k wait nait woar ze binn’n
Hol ze der zulf moar oet, ken ze nait vind’n
___________
Hoe lang zal het nog duren
hoe lang zal het zijn
dat wij nog moeten rooien
voor de Heide Maatschappij.
Mevr. R. Nieborg-Brouwer (Interview 1994/1995)
Dhr. Brouwer
Vader stond op een lijst van mensen die t.z.t. opgepakt moesten worden.
In de nacht van 28 op 29 sept. 1944 werden we wreed gewekt door gebeuk op de voordeur en geschreeuw. Ik was reeds half wakker door gekraak achter het huis, kennelijk werd toen het huis omsingeld. Alles ging echter zo snel in zijn werk dat je als verstijfd in je bed bleef liggen.
Nadat vader de deur had geopend en gesommeerd werd zich aan te kleden en mee te komen, kwam er ook een Duitse militair mijn slaapkamer binnen. Ik moest uit bed, dat geheel overhoop werd gehaald en moest toen weer gaan liggen.
Ik moet achteraf toegeven dat deze militair verder zeer voorkomend was en mij zelfs gerust probeerde te stellen.
Nadat vader was meegenomen was er natuurlijk algehele paniek in huis. Daar vader geen jas had meegenomen ben ik direct na spertijd met een jas onder de arm naar het politiebureau gegaan, in de hoop daar te horen waar vader was.
Op het politiebureau kreeg ik te horen dat vader reeds was overgebracht naar het politiebureau in Groningen. De volgende dag, of was het nog een dag later, zijn moeder en ik weer met de jas onder de arm naar Groningen gegaan. Gelukkig zaten ze nog op het politiebureau en niet in het Scholtenshuis, zodat nog enig contact mogelijk was. Daar hoorden we ook dat er veel meer Winschoters waren opgehaald.
Na enige tijd in Groningen te hebben gezeten werd deze groep overgebracht naar Delfzijl. We hebben nog getracht in Delfzijl contact te krijgen maar dat is maar ten dele gelukt, alleen op afstand kon even worden gezwaaid.
Hierna is een groot gedeelte van deze groep overgebracht naar Helgoland. Helgoland werd voor mijn vader, naar ik later uit zijn mond heb vernomen, een kwelling.
Ze moesten daar werken in de rotsen en moesten vanuit het strafkamp in het donker daar heen lopen.
Door zijn nachtblindheid kon vader slecht in het donker zien en zo gebeurde het dat hij onderweg regelmatig struikelde en dan door de bewakers weer in het gelid werd geslagen.
Op een gegeven moment werd door de kampleiding gevraagd of er ook schoenmakers onder de gevangenen waren. Dit werd bevestigend beantwoord door dhr. v/d Laan (Schoenhandelaar Torenstraat) en iemand uit Onstwedde.
Vader werd door hen middels een por in zijn ribben gemaand ook de vinger op te steken, vanaf dat moment was hij schoenmaker.
In februari of maart 1945 werden de gevangenen overgebracht naar een vliegveld bij Varel (tussen Oldenburg en Wilhelmshafen). Hier bestonden de werkzaamheden uit het dichtmaken van de bomtrechters op de startbanen.
Daar ze op Varel niet meer in een strafkamp zaten, zoals op Helgoland, hadden ze afgesproken, als de tijd er rijp voor was te proberen te vluchten. Samen met de heren v/d Laan en Dröge (Matrassenfabriek aan de Garst) zijn ze uit het kamp ontsnapt.
Via Leer (waar ze bij een zakenrelatie van dhr. Dröge een tijdlang zijn ondergedoken), kwamen ze op 8 april 1945 in Nieuweschans aan. Door bemiddeling van een NS medewerker zijn ze nog diezelfde dag in een remmershuisje van een goederentrein meegenomen naar Winschoten.
Eppie Brouwer (broer van Rika Brouwer) (Interview 1994/1995)
Verzetsgroepen
De voornaamste organisaties die zich met gewapend verzet bezighouden. KP (Knokploegen) en RVV (Raad van Verzet), krijgen begin september 1944 vanuit Londen opdracht samen met OD (Ordedienst) een nieuwe organisatie te vormen, de Binnenlandse Strijdkrachten (BS), die tot onderdeel van de Koninklijke Landmacht verklaard wordt. Ondanks deze goedbedoelde poging tot unifiëring blijven de oorspronkelijke, organisch gegroeide organisaties zo goed als geheel hun eigen zelfstandig bestaan leiden, de OD zich, zoals voorheen, voornamelijk richtend op wat zij als haar na-oorlogse taken ziet, KP en RVV zich in nog toenemende mate bezighoudend met vele taken die het gewapend verzet vooral ook in de laatste oorlogsmaanden te vervullen had.
OD Ordedienst
In de zomer van 1940 ontstonden er in verschillende plaatsen in Nederland min of meer gelijktijdig geheime organisaties van Nederlandse militairen, die zich ten doel stelden om tijdens en onmiddellijk na het vertrek van de Duitsers de orde te handhaven. Verschillende van deze groepen werden gebundeld tot een geheel, dat de naam Ordedienst of OD kreeg.
In het Noorden van het land werd op initiatief van de landelijke OD-leiding in Den Haag een afdeling opgericht.
Provincie Groningen in een achttal districten:
1 Omgeving Groningen, 2 en 3 zuidelijk en noordelijk Westerkwartier, 4 Marne, 5 Hunsingo, 6 Fivelingo, 7 Oldambt en 8 Veenkolonien.
Men stelde o.a. als voorwaarde dat er geen lijsten met namen zouden worden aangelegd.
In 1943 bestond de gewestelijke staf van de OD in provincie Groningen, met als commandant Van Til en J.R. Dijksterhuis als Chef-staf uit een groot aantal onderafdelingen, waaronder de sectie operaties, bewapening, inlichtingen, internering, geneeskundige dienst, vervoer en genie.
Wiersma was destijds district Commandant van het Oldambt.
In Winschoten werd dr. J.H. Hommes, algemeen bekend als chirurg van het St. Lucas ziekenhuis plaatselijk Commandant van de OD.
Dr. Hommes in zijn werkkamer
Eind 1944 werden op div. plaatsen OD-ers gearresteerd, dit was voor dr. H.J. Hommes het moment om uit Winschoten te vertrekken, hij verbleef tot 15 april 1945 op verschillende geheime adressen.
De Winschoters drs. Du Croix, A. Jansen (stationschef van OG), Franz du Pre (kelner bij Dommering), Ant Wouda (gepensioneerd) en W. Dresselhuis (winkelier) werden ook door de Duitsers gearresteerd.
Verraden door Hoeska, het is onvergeeflijk hoe men in deze kring een buitenstaande introduceerde. Hij noemde zich een Amsterdammer, pronkte met “Vrij Nederland”.
Hoeska, was een zekere Carel Ludwig Huschka, die op ruim 30-jarige leeftijd ons land onveilig maakte, hij trad op als de verrader van het Nederlandse verzet.
De vijf Winschoters verloren het leven na hun deportatie naar het concentratiekamp en een ellendig verblijf daar.
Tevens werd Jan Emmes Robertus (geb. 22.12.20) zoon van de bekende handelaar Adolf Robertus opgepakt, gezien zijn relatie met het gezin Du Croix. Hij kwam in een concentratiekamp en overleed te Rothenburg op 14 mei 1945.
Herinneringen aan mijn vader – Dr. J.H. Hommes.
Veel van hetgeen hieronder u meegedeeld wordt is al bekend uit de verhalen en artikelen over Winschoten in oorlogstijd.
Ik zal hier nog iets aan toevoegen.
Dat mijn vader een sociaal bewogen mens was, is steeds door zijn gedrag duidelijk herkenbaar geworden.
Een echte “dokter” was hij en dat wist hij zichzelf steeds voor te houden; begaan met het wel en wee van de medemens, zoals men dat gewoonlijk uitdrukt. Hij hielp en stond naar vermogen bij. De dokter in mijn vader ging voor alles!!
Dat Winschoten het oorlogsgeweld niet bespaard zou worden, was ons gezin tevoren bekend. Mijn vader had zijn positie gewogen en bepaald. Hij zou niet passief aan de kant blijven staan.
Op 10 mei 1940 vertelde hij ons (het hele gezin) dat het “mis” was en dat de Duitsers ons overvallen hadden en dat zij dus nu onze vijand waren.
Een nieuw begrip waaraan wij snel moesten wennen.
Typerend is dat op de 10de mei – de eerste oorlogsdag – er al een logeergast zijn entree deed – de heer Suikerberg – van “Balletje-Berg” – Deze aardige man kon n.l. zijn woonplaats in het westen niet meer bereiken en dus was hij onze gast – heel vanzelfsprekend!
Joodse inwoners van Winschoten behoren bij ons Winschoters.
Zij maken integraal deel uit van de gemeenschap en zo hadden wij thuis verscheidene joodse vrienden en kennissen.
Onnodig te zeggen dat vrij snel hulp in deze richting gewenst en nodig bleek.
In contact met de “vijand” bleek mijn vader steeds in staat het gemeenschappelijke, menselijke te zien.
Hij was er voortdurend naar op zoek. Hij heeft mij daarin ook duidelijk weten te begeleiden als zijn zoon. Ik heb dat ervaren als een sterke kant van zijn warme persoonlijkheid. Hij was geen man die haatdragend kon zijn.
Er gebeurde veel in oorlogstijd en zwijgzaamheid was een vanzelfsprekend motto waarmee wij leefden.
Je kreeg een vraag en voldeed daaraan.
Ik weet dat vader zich bezorgd maakte over de mensen van zijn OD-groep (orde dienst).
Hij moest soms hard zijn in optreden en hij “speelde” dat maar dat strookte niet met zijn ware aard.
Denkend aan de oorlogstijd passeren heel nare en ook goede herinneringen de revue.
Het is typerend dat een ieder zijn eigen verhaal kent over de oorlog, maar daar weinig mededeelzaam over pleegt te zijn. Zo is het ook in mijn ouderlijk gezin vergaan – ieder draagt zijn eigen herinnering met zich mee.
Van belang lijkt mij u te vertellen dat Dr. J.H. Hommes – naar mijn idee – zich een goede burger van de stad Winschoten heeft weten te tonen en zijn zoon is daar best trots op!
Haarlem 5 mei 1994
W.R.W. Hommes.
Stroomlevering
Op 7 december 1944 om tien uur in de morgen hield de stroomlevering op, in alle wijken waar niet toevallig een maalderij of een Duitse instantie huisde. Daar moest de stroom in ieder huis afzonderlijk worden afgesneden.
St. Lucas ziekenhuis en dr. J.H. Hommes
Dr. J.H. Hommes was directeur van het St. Lucas ziekenhuis en tijdens de bezettingsjaren plaatselijk commandant van de OD.
Door zijn werk in het verzet werd hij in juni 1944 gedwongen onder te duiken. Zijn praktijk werd tot het eind van de oorlog waargenomen door dr. J. van Coevorden.
Hij heeft veel gedaan voor de onderduikers en de Joodse bevolking. Vaak zijn eigen leven en dat van zijn gezin hierbij op het spel gezet. Er waren altijd wel wat joodse patiënten in het ziekenhuis, die in feite wachtten op een onderduikadres, wat niet zo gemakkelijk was. Het is gebeurd dat een aantal van deze mensen ‘s morgens om vijf uur werden opgehaald door de Duitsers en in grote vrachtwagens werden gesmeten en afgevoerd. De Duitsers waren zeer brutaal, maar Dr. Hommes wist heel goed de Duitsers buiten de operatiezaal te houden.
Mevr. A. de Wens (zuster Adilia) (Interview 1994/1995)
Nieuwe Winschoter Courant
Nieuwe Winschoter Courant van zaterdag 20 mei 1944
Thans tot 21 uur op straat
Bekendmaking; dat het uur, waarop niemand zich meer op straat mag bevinden, thans gesteld is op 21 uur, terwijl de sluitingsuur voor café en andere openbare lokalen en inrichtingen is bepaald op 20 uur
Commandant luchtbeschermingsdienst
Door de burgemeester is benoemd tot commandant van de luchtbeschermingsdienst in deze gemeente de heer K.T. v.d. Hoff, kapitein van politie.
Beheer van “Domeinen” naar Groningen
Met ingang van 1 oktober a.s. zal van het kantoor Winschoten der Registratie en Domeinen het beheer van Domeinen worden afgesplitst en worden ondergebracht naar Groningen, het kantoor zal vanaf die datum worden aangeduid als kantoor Winschoten der Registratie en Successie. Te Groningen wordt een “Inspectie de Domeinen” ingesteld (ook te Leeuwarden en Zwolle) omvattende het domeinbeheer over de provincie Groningen en een deel van Drenthe. Voor Winschoten betekent deze maatregel geen ingrijpende verandering en geen vertrek van personeel. Domeinen (staateigendommen) zoals postkantoor, rechtsgebouw enz. zijn hier niet veel.
Nieuwe Winschoter Courant van dinsdag 15 augustus 1944
Examen brevet voor textielhandel
Voor bovengenoemd brevet, slaagden vorige week te Amsterdam de dames T. Dreijer, G. Steenhuis en de heer J.E. Nederhoed.
Petroleum voor kookdoeleinden
Van 15 augustus tot 2 september 1944 geeft elk de bonnen “30” van de bonkaart U 403 voor kookdoeleinden recht op het kopen van een liter petroleum.
Nieuwe Winschoter Courant van zaterdag 4 november 1944
Drastische beperking op het
elektriciteitsverbruik in woonhuizen
elektriciteitsverbruik in woonhuizen
Hoewel de stroomlevering aan een groot aantal industrieën, winkels, kantoren enz. reeds is gestaakt, en de rantsoenen voor verlichting en huishoudelijke doeleinden in woonhuizen reeds verlaagd zijn tot op 30% van het normaal verbruik, is de hiermede bereikte kolenbesparing zeer onvoldoende gebleken.
In verband hiermede zullen met ingang van zaterdag 4 november 1944 de rantsoenen voor verlichting en huishoudelijke doeleinden in woonhuizen tot op 15% van het normaal verbruik verlaagd worden. Een verdere verlaging ligt niet in de bedoeling.
Het gebruik van elektrische apparaten zoals strijkijzers, stofzuigers, kookplaatjes enz. is VERBODEN.
Op naleving van deze bepalingen zal de strengste controle uigeoefend worden, door direct ingaande meteropneming over verbruiksperioden van slecht enkele dagen. Bij overschrijding van het rantsoen zal onmiddellijk tot AFSLUITING van de elektriciteit toevoer VOOR DE DUUR VAN DE GEHELE WINTERPERIODE overgegaan worden. Reclames omtrent rantsoenoverschrijding kunnen niet in behandeling genomen worden.
Dir. N.V. Mij tot Aanl. En Expl. Van Laagspanningsnetten Groningen
Vakschool voor Meisjes
VAKSCHOOL VOOR MEISJES
In ontvangst nemen van AARDAPPELROOIENGELD:
Voor de Winschoters op woensdag 8 november ’s morgens van 9 t/m 11; voor niet-Winschoters donderdag 9 en vrijdag 10 november ’s morgens van 9 t/m 11 uur aan de school.
De wnd.-Directrice J. Corbet
Nieuwe Winschoter Courant van dinsdag 7 november 1944
Gas alleen ’s middags
Vanaf heden zal door de gasfabriek nog uitsluitend gas worden verstrekt van 11 t/m 12.30 uur.
Elektriciteit 8 KWh per maand
De bekendmaking van de dir. Der N.V. Mij tot Expl. Van Laagspanningsnetten in ons vorige nr. is nadien nog iets gewijzigd. Thans blijkt dat men in woonhuizen 15% stroom van vroeger, met een minimum van 3 kilowattuur per maand mag verbruiken.
De Allerheiligenmarkt
De tijdsomstandigheden hebben deze keer wel heel nadrukkelijk haar stempel op de Allerheiligenmarkt gelegd. Aanvoer van vee was er in het geheel niet, terwijl kraampjes en tenten ook totaal ontbraken. Op deze eerste “drukke” Novembermarkt was het gisteren nog slapper en stiller dan op een doodgewone marktdag.
Nieuwe Winschoter Courant van donderdag 9 november 1944
Varken uit de kelder gestolen
De familie K.P. te St. Vitusholt is wel zeer ernstig gedupeerd. Een paar weken geleden was het varken geslacht. Een gebeurtenis van belang in de tegenwoordige tijd. Hoeveel moeite en zorg kost het om een varkentje op gewicht te krijgen, met spanning wordt het groeiproces gevolgd, tot eindelijk de grote dag is aangebroken en het vlees- en spekproduct wordt geslacht. Zo ging het ook bij de familie P. Echter een deze nachten hebben onbekenden zich door het stuk slaan van een raampje toegang verschaft tot de kelder waar het varken stond ingezout.
De volgende morgen constateerden de bewoners tot hun ontsteltenis, dat al het vlees en spek waren verdwenen. Aangifte is gedaan bij de politie.
Nieuwe Winschoter Courant van dinsdag 14 november 1944
Vernielingen in de bossen
Aan het feit, dat thans van overheidswege in de bossen hier en daar gekapt wordt ten behoeve van de brandstofvoorziening, schijnen diverse ingezetenen een soort vrijbrief te ontlenen, om op eigen gelegenheid ook aan het kappen en zagen te gaan. Niet alleen de jeugd maar ook de ouderen maken zich daaraan schuldig. Het spreekt vanzelf dat hier maar het eerste het beste geboomte wordt genomen, dat in de weg komt, en niet deskundig wordt uitgezocht, wat al of niet weg kan. De op deze wijze plaats vindende vernielingen hebben, naar men ons mededeelt, reeds grote afmetingen aangenomen, vooral in het Maintebosch, dat als het zo doorgaat, met ondergang wordt bedreigd. Het is te hopen, dat de vernielers tot inkeer komen en hun vernielingen zullen staken. Of zouden ze eerst een behoorlijke boete moeten hebben, om het clandestiene houthakkersbedrijf vaarwel te zeggen?
Nederlandse jongens en meisjes, Europa roept U
Ook Nederlandse jongens en meisjes kunnen zich nuttig maken in de strijd voor onze beschaving en cultuur. Bij de luchtmacht en marine is de gelegenheid voor onze Nederlandse jongens van 15-21 jaar en meisjes tot 25 jaar geopend om zich te melden als helpers en helpsters bij de berichtendienst, de telefoon- en schijnwerpersafdeling.
Jullie krijgen mooie uniformen, zowel boven- als onderkleding, goede verzorging en goed salaris en zijn met de Duitse makkers gelijkgesteld. De opleiding duurt drie weken, jaarlijks twee weken verlof.
Aanmeldingen vanaf heden ook bij de Wehrmachtkommandantur
Winschoten, Liefkensstraat 3.
Aanmeldingen vanaf heden ook bij de Wehrmachtkommandantur
Winschoten, Liefkensstraat 3.
Nieuwe Winschoter Courant van zaterdag 18 november 1944
Boompjes gestolen.
Vermoedelijk door personen die zonder brandstof zaten, is aan de Vosseweg een tiental boompjes gestolen. Door de politie wordt een onderzoek ingesteld. Wij willen er ter waarschuwing op wijzen, dat op deze diefstallen zware straffen zijn gesteld. In de laatste tijd gebeurt het herhaaldelijk dat in de stad houten hekjes verdwijnen. Deze worden blijkbaar ‘s avonds en passant uitgelicht en meegenomen. De eigenaars komen dan de volgende morgen tot de ontdekking, dat hun hekje verdwenen is. Het is misschien veiliger de dieven voor te zijn en de hekjes tot betere tijden op te bergen.
Eerste collecte Winter–Hulpseizoen 1944-1945
Zaterdag 25 november a.s. wordt de eerste collecte voor de Winterhulp in het seizoen gehouden. Volksgenoten! Toont thans op juiste wijze dat ge in deze harde en moeite volle tijden hart voor elkaar hebt, en dat ge bereid zijt de lasten van onze dagen, die voor velen zwaarder zijn dan voor U, mede te helpen verlichten. Toont dit niet alleen door Uw gave, maar voor alles door Uw inzetbereidheid. Zet mede uw schouders onder het lot van uw Volk en meldt U als collectant / collectrice voor de Winterhulp collecte op zaterdag 25 november aan het Plaatselijk Kantoor N.V.D., Bosstraat 23 te Winschoten, bij de Buurtschaphoofden of bij de medewerkers van de Nederlandse Volksdienst.
Nieuwe Winschoter Courant van dinsdag 12 december 1944
Rijwieldiefstal opgehelderd
Verleden woensdag werd dokter Wiebols zijn fiets gestolen, die hij voor apotheek Talsma had neergezet. Het is in de regel een moeilijke opgave, om een rijwieldiefstal op te lossen, daar de aanknopingspunten voor het onderzoek meestal gering zijn. De recherche is er evenwel in geslaagd in enkele dagen deze diefstal tot klaarheid te brengen.
Nieuwe Winschoter Courant van dinsdag 19 december 1944
Door de duisternis te water geraakt
De intense duisternis heeft vorige week enige ingezetenen parten gespeeld. Tegenover de Volharding geraakte zekere M, wonende op het Poelken, door de duisternis misleid in het Winschoterdiep. Gelukkig passeerde juist iemand die de drenkeling de reddende hand toe kon steken. Het ongeval liep dus met een nat pak af. Verder geraakte bij de Schönfeldsingel Willy Chang, Winschotens enige Chineesje te water. Ook hij kon worden gered, zodat hij er met een koud bad af kwam.
Sluiting scholen
Naar wij vernemen zijn in verband met de brandstoffenschaarste de H.B.S., het Gymnasium en de Ulo-school met ingang van gisteren tot 1 februari a.s. gesloten
Nieuwe Winschoter Courant van donderdag 21 december 1944
De bossen gesloten
De burgemeester heeft het wenselijk geoordeeld het betreden van het wandelbos en Maintebosch aan onbevoegden te verbieden. Zoals bekend werd er steeds meer hout ontvreemd.
Noorderstraat 14
Beschikbaarstelling huisbrand
De burgemeester brengt ter kennis van de ingezetenen, dat distributievrije brandstof beschikbaar zal worden gesteld voor gezinnen, die thans over generlei brandstof beschikken. Strenge controle zal hiernaar worden ingesteld. Zij die menen daarvoor in aanmerking te komen kunnen zich hiervoor melden op donderdag voormiddag, vrijdag de gehele dag en zaterdag voormiddag aan het Bureau voor Sociale Zaken, Noorderstraat 14. kantooruren 9-12 en 11/2-4 uur. Stamkaart van het gezinshoofd en de brandstoffenkaart T425 moeten worden medegebracht
Ned. Hervormde Kerk
Voor de goede gang van zaken wordt er op attent gemaakt dat de kerkdienst een ”onverkorte” dienst kan zijn, zodat deze weer om half tien begint. Dat op zondag 24 december geen dienst zal zijn vindt zijn oorzaak in bijzondere tijdsomstandigheden.
Nieuwe Winschoter Courant van zaterdag 23 december 1944
Brandstof voor een duizendtal gezinnen
Gedurende de Kerstdagen en een paar week daarna zal een duizendtal gezinnen, dat zonder brandstof was, niet in de kou behoeven te zitten. Van gemeentewege wordt aan die gezinnen, die zich donderdag en gisteren hebben kunnen opgeven, een partij hout, turf en cokesgries verstrekt. Voor onvermogenden gratis en voor anderen tegen kleine vergoeding.
Velen zijn daarmee dus gedurende de Kerstdagen klaar en hoeven zich dus wat de verwarming betreft, geen zorgen te maken.
Archief:
B.H. Schipper
Bronvermelding:
Nieuwe Winschoter Courant
Winschoten 1940-1945 – Dr. T. Potjewijd
