Augustus 1987
Zaterdag 1 augustus 1987
Fotoboek van Winschoten
De heer A. Olthof uit Winschoten heeft de smaak van het schrijven te pakken. Na een aantal werkjes over fietsroutes rond Winschoten en Veendam heeft hij zich geworpen op de geschiedenis van Winschoten. Hij is bezig een foto- en tekstboek samen te stellen dat de periode van 1940 tot heden beslaat. Het wordt gedrukt op formaat A4 bij Drukkerij Bos in Winschoten.
Het boek moet in oktober uitkomen en Olthof deelt trots mede dat het vol komt te staan met ‘nog nooit eerder gepubliceerde foto’s van Winschoten’. Hij denkt zestig tot zeventig plaatjes in het boek kwijt te kunnen.
Handel en Nijverheid was 35 jaar geleden tegen kraampjesfeest
Braderie van vroeger was puur romantisch
De braderie die komende dinsdag begint, is de 35ste. Een feit dat kennelijk aan de aandacht van de organisatoren is ontsnapt. De eerste braderieën in Winschoten kenmerkten zich door een romantische sfeer. Het was de ‘Commissie van Acht’, die het initiatief voor de braderieën nam, daarbij – opvallend genoeg – sterk tegen gestaan door het toenmalige bestuur van ‘Handel en Nijverheid’. Van die acht mannen van het eerste uur zijn nog maar drie personen in leven. Alleen de toenmalige wijnhandelaar Willem Possel, sigarenverkoper Herman Breurken en winkelier Dirk Feiken zijn, als ze dat willen, in staat de lustrumbraderie bij te wonen.
Door Roel Waalkens:
Behalve zij drieën maakten van de ‘Commissie van Acht’ de volgende winkeliers deel uit: bedrijfsleider en de latere personificatie van de Winschoter braderie Willy Nieboer van ‘Tammo Feiken, radiohandelaar Joh. Heijenga, fotograaf Reint Meijer, garagehouder Henk Kliphuis en ing. E. Zijlstra van het EGD. Possel herinnert zich het begin van alles nog goed: „Er was een feestje in hotel Smid. We zaten zo bij elkaar en iemand zei: er zou eigenlijk meer moeten gebeuren in Winschoten. Iedereen bij dat gesprek wilde wel wat doen. Zo werd de Commissie van Acht opgericht”.
Het idee voor een braderie haalde de commissie uit Breda, waar met veel succes een feestmarkt met kramen, os aan het spit, kermis enz. was gehouden. Possel: „Handel en Nijverheid was van het begin af aan tegen. Die vond dat de ene winkelweek in oktober voldoende was”.
Massaal
Die mening onderging geen verandering, ook niet toen het Oostgroningse publiek in massa’s op het kraampjesfeest af kwam. Ook de winkeliers zelf liepen er van het begin af aan warm voor.
Possel: „We maakten er dan ook echt schitterende feesten van. We hebben eerst een braderie gehad rondom een baron en zijn echtgenote. We kochten een koets voor 125 gulden en spoten die helemaal in goudkleur. Er was bal in Dommering en Vrijheid – de mensen vonden het prachtig”.
Zo was er ooit de ‘Wiener Prater Braderie’. De heer Possel herinnert zich van toen: ,,We hadden het zo geregeld dat de Oostenrijkse consul als gast naar Winschoten zou komen. Toen het zover was, bleek die man nergens van te weten. Maar op het stadhuis stonden de burgemeester en wethouders in het zwarte pak gereed om hem te ontvangen. We hebben toen in allerijl iemand anders tot consul ‘benoemd’ – en niemand die het ooit heeft gemerkt”‘.
De ‘Commissie van Acht’ kon bij het publiek en bij de gemeente een potje breken na al die successen. Dat was allemaal niet zo verwonderlijk, want de commissie deed meer dan alleen succesvolle braderieën houden. Possel: ,,We organiseerden ook beurzen. Eén van de meest succesvolle was de pinksterbeurs in de tuin van Dommering. Ook veranderden we de intocht van Sinterklaas. Die kwam gewoon per trein. Wij vonden dat niks en lieten hem in het vervolg met de PAM 33, een schip van 1300 ton, komen. Ook de mensen vonden dat veel leuker”.
Klimaat
De acht en het bestuur van Handel en Nijverheid bestonden een aantal jaren niet bepaald in pais en vrees naast elkaar. Dat veranderde pas toen toenmalig bankdirecteur Osinga (van de huidige Amro) voorzitter werd. En nog meer toen alweer een bankdirecteur zijn intrede in het bestuur deed, wijlen Ben Jalink van (toen) Slavenburgs bank.
Het klimaat werd zo goed, dat de Commissie zijn bestaansrecht verloor en een tweetal mensen, onder wie Possel, aan het bestuur van Handel en Nijverheid werd toegevoegd. „Maar met de romantische braderieën was het gedaan. Handel en Nijverheid nam de organisatie over en vrij kort daarna was het niet meer dan een kraampjesfeest met een muziekkorps en dat soort dingen”.
Possel erkent dat de tijden veranderd zijn en dat de romantische sfeer die het 35 jaar geleden zo goed deed, nu misschien niet meer zal aanslaan. „De televisie is gekomen en de mensen hebben veel mogelijkheden om zich te ontspannen”.
Toch denkt hij dat het nog steeds mogelijk is om van de Winschoter braderie iets heel speciaals te maken. Possel ziet iets daarvan weerspiegeld in de ‘Nacht’, waarmee de braderie nu wordt besloten. „Ik geloof dat een man als Flokstra het kan. Hij heeft ook ditmaal een goed programma samengesteld. Ik heb bewondering voor hem. De ene dag las je in de krant: de Nacht gaat niet door en anderdaags: Flokstra doet het weer. Er is niet eigenlijk zoveel veranderd in 35 jaar. Pas toen we stopten als Commissie van Acht stak „Handel en Nijverheid” geld in wat wij deden, door onze schuld waarmee we na de laatste braderie waren
Woensdag 5 augustus 1987
Op eerste dag al een grote mensenmenigte op de been
Stuntteam opent Braderie Winschoten
Met enig stuntwerk werd gisteren de vijfendertigste Braderie in Winschoten geopend. Wethouder Henk Stuut en voorzitter Klaas Keestra van Handel en Nijverheid, zorgden voor de stunt door met motor en zijspan door een muur van plastic te rijden. Jammer genoeg mochten ze het voertuig zelf niet besturen. Geen van beide heren bleek het hiervoor benodigde rijbewijs te bezitten en dat is zelfs voor zo’n klein stukje een onoverkomelijk bezwaar. Keestra ging dus achterop en Stuut in het bakje. De ruim twintig jaar oude BMW werd bestuurd door A. Textor uit Scheemda.
De muur die doorbroken werd, was volgens de presentator Gerrie de Vrieze symbolisch voor, „de hardnekkigheid die je tegenkomt als je zoiets organiseert”. Maar hij was blij dat het uiteindelijk toch weer gelukt was om iedereen over de streep te trekken.
Stuut had zich het tochtje op de motor wat anders voorgesteld. „Ik had gedacht: Keestra aan het stuur en ik in het zijspan om het evenwicht in stand te houden. Als corrigerende factor zeg maar”.
Op het plein voor de Klinker mochten kinderen hierna ballonnen oplaten. Onder de tonen van Viva Espagna ‘zeilden’ de honderden blauwe ballonen richting Duitsland. Misschien volgend jaar een ander repertoire?.
De braderie is voorlopig alleen in de Langestraat en Torenstraat. Al direct na de opening was er al bijna geen doorkomen meer aan. „Mogen we even achterlangs”, was de benauwde vraag van twee dames die naar het station moesten en kennelijk op tijd stonden.
De Engelstilstraat blijft tot vrijdagmiddag zonder kraampjes. Dit omdat de straat moeilijk afgesloten kan worden. „Dat zou alleen maar tegen ons werken, want een aantal winkels heeft elke dag verse aanvoer nodig”, aldus ijzerhandelaar Dijkhuis.
De meest opmerkelijke kraam is wel die van de Koninklijke Landmacht tegenover hotel De Nederlanden. De bedoeling van de stand is om mensen voor het leger te werven. Erg veel animo trekken de militairen nog niet: „Pas maar op: ze pikken onze jongens in”, was de kritische reactie van het publiek.
De braderie duurt nog tot vrijdagavond. Gedurende de week worden allerlei activiteiten gehouden. Woensdagmiddag is er een poppenkastvoorstelling in de Langestraat, donderdagmiddag een spel- en showprogramma op het Klinkerplein en vrijdag is er een standwerkerconcours en een kinderbraderie. De braderieweek wordt vrijdag afgesloten met de Nacht van Winschoten.
Donderdag 6 augustus 1987
Addie Speelman drie keer per jaar op de Winschoter kermis
Nacht Winschoten topper maar Adrillen is beter
„Een munt”. Het jongetje is slechts een paar turven hoog en kan maar net over de rand van Marie Speelmans kassa heen kijken. Er vallen wat dubbeltjes en kwartjes uit z’n hand. Marie stopt erop haar beurt een plastic muntje in. En daar gaat-ie weer: nóg een keer in de autoscooter.
.jpg)
Addie Speelman (foto: Anne Marie Kamp)
Addie Speelman (42) zegt: „Die autoscooter doet het altijd bij de jeugd. Ook al zou ik hem ergens op een weiland tussen Winschoten en Nieuweschans neerzetten, klandizie verzekerd! ” Helemaal ervan leven kan hij echter niet. Hij en z’n vrouw misschien, maar daarnaast heeft deze kermisexploitant nog ‘ns vier monden te voeden. Een jongenstweeling van 22, een meisje van 18, de jongste zoon van 17. Vandaar dat ze naast de autoscooter op het Winschoter
Marktplein nog een tweede attractie hebben staan: de skylift. „We worden geen miljonairs, maar klagen doen we niet. Daar komt bij: als je je werk graag doet, geeft het niet dat je het iets minder hebt”.
Enthousiast
Hun enthousiasme voor het kermisvak blijkt uit de animo waarmee alle kinderen zich op de kermis hebben gestort. Geen van de vier zoekt z’n toekomst in een ,normaal’ burgerbestaan. Enige onzekerheden bestaan nog voor de dochter des woonwagens. Vader Speelman: „Ze zal een man van de kermis moeten trouwen om ook een attractie te krijgen”. Zijn kinderen houden de traditie in ere die omstreeks 1870 begon bij overgrootvader, die de dochter van een Duitser uit Oldenburg trouwde. De man had een carrousel.
Zo begon het.
Addie Speelman houdt er nog een derde attractie op na, de boksbal, het succes van de jaren zeventig. Opvolger van de roemruchte Kop van Jut. „Ik houd ‘m aan om een zakcentje voor de
vakantie te verdienen”. Maar het grote geld wordt met de boksbal niet (meer) verdiend. De jeugd slaat er niet meer zo hard op als dik vijf jaar geleden. De aardigheid is er af. „Er moet hoognodig iets nieuws komen, het komt alleen niet”. Het extraatje wordt elke winter besteed aan een vakantie van drie weken in het Spaanse Benidorm, al jaren het reisdoel der Speelmannen. „Ik heb alles geprobeerd, een hotel, appartement, maar het werd uiteindelijk de caravan. We zijn een vrij leven gewend. Ik kan het in een hotel gewoon niet harden”.
De tijd van zalig nietsdoen breekt voor hen aan in november, na de Adrillenkermis in Winschoten. „Daarna gaan we naar huis, (in Kielwindeweer bij Hoogezand, R.W.) eerst een weekje op verhaal komen en dan… naar Spanje”. Daar eenmaal gewend, begint hij alweer te denken aan het vervolg: veel van de apparatuur moet gerepareerd en geverfd worden, en er zitten nog witte plekken in de agenda. Hij moet nog meer kermissen zoeken. Dat betekent: praten op gemeentehuizen en met stichtingsbesturen.
Voelt-ie zich een zwerver? Speelman: „Dat zijn we zéker niet. Een zwerver weet vandaag niet, waar hij morgen is. Ik weet nu al dat ik volgend jaar met de braderie weer in Winschoten ben”. Hij is driekeer per jaar in het Oost-Groningse centrum. En kan er rekenen op een goeie verdienste. „De Nacht is de absolute topper tijdens de braderieweek, maar de Adrillenkermis is beter”. Legt uit: „Nu zijn veel bezoekers wat oudere mensen. In november zijn er verschrikkelijk veel jongelui”.
Oost-Groningen doet hij graag. „In de Achterhoek heb je van die drankkermissen. Daar heb je
grote tenten waar heel veel bier wordt getapt. In Noord-Holland kunnen ze er ook wat van. In de Nacht wordt natuurlijk ook veel gedronken, maar moeilijkheden heb ik nog nooit gehad.”
Maar gistermorgen was hij evengoed ziedend, toen bleek dat er een flink aantal vlaggen (waaronder een met het beeltenis van Madonna) was gestolen. Hij had ze net voor duizend gulden aangeschaft. „Wil je de boel wat opvrolijken, omdat iedereen vindt dat de kermis een fleurig gezicht moet hebben, halen ze je de vlaggen van de autootjes”.
Reputatie
Voor de kassa verdringen zich, ondanks het vroege uur (‘t is net 2 uur in de middag) de kinderen om de muntjes. Een wat oudere jongen gooit een hoop kleingeld neer en zegt: twee muntjes.
Hij krijgt ze. Als het geld geteld is, blijkt er niet eens genoeg te zijn voor één muntje. Marie Speelman haalt de schouders op. „Och”, zegt ze, „hij kocht daarnet voor twee tientjes”. Maar haar man bromt: „Kennismensen hebben vaak een slechte naam. De deuren dicht, de kermislui komen er aan, zeggen ze dan. Ik slaap vaak met de deur open. En in de krant lees je nooit dat een kermisman iets gestolen heeft.”
Voor z’n ogen rijden dan net de wagentjes voorbij die geen vlaggetje in de top hebben, zoals
Zaterdag 8 augustus 1987
Nacht van Winschoten weer schot in de roos
De vierde Nacht van Winschoten heeft de drie eerdere edities in alles overtroffen, behalve bij de temperatuur: die was beduidend lager dan voorgaande jaren. Ongeveer 100.000 mensen zochten de afgelopen nacht het vertier in de molenstad. De stemming zat er goed in op het Israëlplein, bij de Klinker en op het Marktplein. Vrijwel de gehele nacht schuifelden dikke
rijen mensen door Winschotens winkelstraten, waar de middenstanders de deuren langer open hadden gehouden en waar diverse kraampjes waren opgesteld.
Burgemeester drs. J. J. Postma opende gisteravond om ongeveer kwart voor negen het gebeuren met een korte toespraak vanaf het bordes van het stadhuis. Uit de omliggende plaatsen waren vertegenwoordigers van gemeentebesturen gekomen. Winschoten was gisteren echt het centrum van Oost-Groningen, zo deelde organisator Joop Flokstra op zijn beurt mee.
Flokstra, die, ondanks vele problemen, op zeer korte termijn de Nacht nog op poten zette, prees het aandeel van de sponsors, die de Nacht mogelijk maakten. In het bijzonder noemde hij de Drents-Groningse Pers, uitgeefster van de Winschoter Courant/De Noord-Ooster. Directeur R. B. Frese van de D GP hoorde Flokstra zeggen: „Zonder uw bijdrage was deze Nacht niet mogelijk geweest”.
Op het Israëlplein werd even later het ‘Deutschland Treff’ geopend door de burgemeester van Rhede, W. Loth. Op dit plein waren lange tafels met stoelen geplaatst, waar de bezoekers zich tegoed konden doen aan bier en andere alcoholische dranken, aangevoerd door ‘medeorganisator’ Albert Eldert.
De bezoekers, waaronder veel Duitsers, die met eigen auto kwamen, werden door middel van een uitgekiend plan naar verschillende parkeerplaatsen aan de rand van de stad gebracht.
De Nacht van Winschoten trof het ook met het weer. Hoewel de temperatuur allesbehalve zomers was, hoefde de winterjas nog net niet aan.
Huis aan Huis van donderdag 13 augustus 1987
Reinder Klein blijft als bedrijfsleider Shoe Klein
Reinder Klein van Shoe Klein in de Langestraat
Bovendien blijft de heer Reinder Klein als bedrijfsleider in de zaak aanwezig. Voor de klanten verandert er in eerste instantie niet zoveel. Voorlopig tenminste. Want na de bouwvakvakantie zal de zaak aanzienlijk worden vergroot. De schoenenzaak zal dan doorlopen tot aan de Venne. Alle beschikbare ruimte, inclusief het magazijn wordt voor de zaak gebruikt. Meer ruimte betekent ook meer merken.
Het aantal schoenmerken zal met de helft worden uitgebreid. Alle bekende en goede schoenmerken zullen dan bij Shoe Klein verkrijgbaar zijn. In de toekomst zal Shoe Klein een andere naam krijgen. Maar ook dan zal Reinder Klein als vanouds in de zaak aanwezig zijn om zijn klanten van een goed advies te voorzien.
Donderdag 20 augustus 1987
Korpschef gemeentepolitie wordt commissaris
De hoofdinspecteurkorpschef van gemeentepolitie, J. C. van den Boogaart, is bij Koninklijk Besluit van 20 juli 1987 benoemd tot commissaris van gemeentepolitie in Winschoten. Sinds 1 september 1983 geeft Van den Boogaart al leiding aan het Winschoter politiekorps.
Donderdag 27 augustus 1987
IJzerhandel koopt Okto
IJzerhandel Geertsema heeft na maandenlange onderhandelingen met de Dienst der Domeinen in Meppel overeenstemming bereikt over de aankoop van de gebouwen en terreinen van de voormalige kartonfabriek Okto in Winschoten. Welk bedrag met de aankoop is gemoeid is niet bekend. Geertsema wil binnenkort nadere bijzonderheden bekendmaken over investeringen in de bestaande gebouwen. Momenteel is de ijzerhandel aan de Havenkade gevestigd.
Hoeveel arbeidsplaatsen de overname gaat opleveren is nog niet bekend. De heer J. van der Velde van Geertsema zei vanmorgen dat het voor het bedrijf in eerste instantie slechts om, een bedrijfsverplaatsing gaat.
Op termijn, aldus Van der Velde, zal een uitbreiding van banen (momenteel werken er 25 mensen) er best inzitten, maar aan aantallen waagde hij zich nog niet.
Verheugd
Burgemeester Postma van Winschoten toonde zich verheugd over de overname, die volgens hem veel mogelijkheden oplevert. Begin dit jaarwaren er nog vijf gegadigden voor overname van de gebouwen en terreinen, waarvan zijn gemeente er één was. Het Duitse spaanplatenfabriek Connemann was toen al afgevallen: een reis van een gemeentelijke delegatie maakte duidelijk dat het bedrijf nogal wat stankoverlast zou hebben veroorzaakt. Connemann zou voor circa vijftig banen hebben gezorgd. Okto zelf had er ooit ongeveer driehonderd.
Stichting Radio Winschoten komt geld tekort
De Stichting Omroep Radio Winschoten komt nog vijftien duizend gulden tekort voor de verbouwing van een ruimte in De Klinker tot studio en voor de aanschaf van apparatuur. De stichting hoopt het financiële gat te dichten met bijdragen van fondsen die zijn aangeschreven. De Stichting Promotie Winschoten heeft de radio-omroep vijftien duizend en de gemeente tien duizend gulden toegezegd.
De actie om donateurs voor een tientje te werven heeft volgens de woordvoerder van de stichting, Wiebe Klijnstra „niet zoveel respons gehad waarop we gehoopt. Maar als je bedenkt, dat we nog niet actief zijn dan valt het dik mee”. Hij verwacht dan ook, dat het aantal wel groeit, als de omroep een keer in de lucht is. De stichting is van plan de bijdragen van de donateurs aan te wenden voor de exploitatie van de zender.
Maandag 31 augustus 1987
Ook constructiebedrijf in Okto
Het Winschoter constructiebedrijf Havinga en Elzen is waarschijnlijk de tweede firma die zich in een gedeelte van de voormalige Okto fabriek vestigt. Hoewel de directeur, G.K.J. Havinga nog geen officiële bevestiging wil geven, „het is nog niet 100 procent zeker, er zijn meer gegadigden, maar ik ben zeer geïnteresseerd”, is het zo goed als zeker dat de firma de voormalige productiehal koopt.
Vorige week werd bekend dat de ijzerhandel Geertsema de Oktohallen, met uitzondering van het gedeelte waar het bedrijf Winpac zit, heeft gekocht. Vanaf het begin af aan zou Geertsema een gedeelte hebben willen verkopen, omdat het hele complex eigenlijk te groot is voor het bedrijf. Als het constructiebedrijf zich inderdaad in de hal vestigt is de totale invulling van het Oktocomplex een feit.
De firma Havinga en Elzen vestigde zich 100 jaar geleden als gasfitters in Winschoten. In 1981 werd het bedrijf voortgezet door de huidige directieleden G. Havinga en G. Maas. Het bedrijf werkt met vijf personen in vaste dienst en een aantal uitzendkrachten.
