Juli 1984
Dinsdag 3 juli 1984
Winschoten voor Okto naar Den Haag
“Den Haag” komt niet naar Winschoten om over Okto te praten, maar burgemeester en wethouders van Winschoten gaan donderdag naar Den Haag. Het ministerie van economische zaken heeft gisteren B en W telefonisch uitgenodigd donderdag voor overleg naar Den Haag te komen.
B en W hadden vrijdag per telex de minister-president en de ministers van economische zaken en van sociale zaken en werkgelegenheid dringend opgeroepen morgen in Winschoten te verschijnen. Dit in verband met de voorgenomen verkoop van de Okto-machine naar Roermond, die veel verontwaardiging had verwekt bij het gemeentebestuur.
Gisteren liet het ministerie echter weten, dat de drie bewindslieden onmogelijk op deze uitnodiging kunnen ingaan.
KARTON- en PAPIERFABRIEK OKTO B.V., WINSCHOTEN
De bouw van OKTO is gestart in september 1974; het eerste papier liep op 1 maart 1976 van de machine.
De bouwkosten bedroegen meer dan 100 miljoen gulden.
De fabriek werd op 20 juni 1980 gesloten.
Woensdag 4 juli 1984
Ook vuurwerk in Braderienacht
De Braderienacht van Winschoten heeft er weer een spectaculair onderdeel bij gekregen. Gisteren is “het grootste vuurwerk van Nederland” gecontracteerd, aldus G.J. Haak, lid van de organisatiecommissie. Het vuurwerk, dat tot in Beerta en Scheemda te zien moet zijn, wordt afgestoken bij de surfvijver in het nieuwe deel van het stadspark.
Dat gebeurt om drie uur in de nacht van vrijdag 13 op zaterdag 14 .juli. Dat tijdstip is gekozen, omdat dan de draverijen op de Oudewerfslaan achter de rug zijn. “Anders schrikken de paarden van het vuurwerk, en dat moeten we beslist niet hebben”, aldus Haak.
Donderdag 5 juli 1984
Kamerleden wellicht terug van vakantie
om met minister te praten over Okto
Industriebonden FNV en CNV hebben geen grote bezwaren tegen ontmanteling
De kans is groot dat de Kamercommissie voor economische zaken begin volgende week van reces terugkeert om de situatie rond de Winschoter kartonfabriek Okto met minister Van Aardenne door te spreken. De minister zal met het nemen van een definitief besluit over de ontmanteling van Okto moeten wachten totdat het overleg met de Kamercommissie heeft plaatsgevonden. De parlementariërs Spieker (PvdA), Gerritse (CDA) en Jacobse (VVD) hebben dit gisteren in Den Haag te kennen gegeven aan burgemeester Koek van Winschoten. Het ministerie zal nog deze week bekend maken dat het van plan is de kartonmachine van Okto te verkopen aan de papierfabriek Roermond, De Halm Hoogkerk en De Kroon in Oude Pekela. De industriebonden FNV en CNV, die gisterochtend ingelicht zijn over de details van de overname, lijken geen grote bezwaren te koesteren tegen de verkoop, maar wachten met een officiële reactie tot het moment dat EZ haar voornemens bekend gemaakt heeft.
Vrijdag 6 juli 1984
Kansen op redding van Okto minimaal
Winschoter alternatief vindt geen genade in Den Haag en bij KNP
Een Winschoter plan om de kartonfabriek Okto weer op te starten en geschikt te maken voor de productie van minimaal 100.000 ton testliner (papier voor golfkarton) krijgt van minister Van Aardenne (economische zaken) nog een kleine kans. Maar de bewindsman verschilt diepgaand van mening met het Winschoter gemeentebestuur over de voor het opstarten benodigde investeringen.
Burgemeester T.J. Koek en de wethouders G. Kuiper en B. Verlaan kwamen gisteren tijdens een twee uur durend gesprek met Van Aardenne en enkele topambtenaren van economische en sociale zaken uit op een bedrag van ongeveer 60 miljoen gulden, inclusief de kosten van een warmtekrachtcentrale. De minister rekende een totale investering van 100 miljoen gulden voor. De bewindsman schreef, ondanks de keiharde bezwaren van de Winschoter delegatie, aan de Tweede Kamer dat hij in principe bereid is om mee te werken aan de ontmanteling van het Okto-machinepark en verplaatsing van de kostbare installaties (200 tot 250 miljoen gulden) naar Papierfabriek Roermond van Buhrmann Tetterode en de fabrieken De Kroon in
Oude Pekela en De Halm in Hoogkerk. Onder druk van niet meteen te weerleggen tegenargumenten van burgemeester Koek voegde Van Aardenne aan zijn principeverklaring de zinsnede toe dat ontmanteling van Okto de enige oplossing is, tenzij zich op korte termijn andere reële mogelijkheden voordoen
Burgemeester Koek zal in samenwerking met de wethouders, het seniorenconvent van de Winschoter gemeenteraad, de door de vroegere Okto-president-commissaris H. Strating voorgezeten Kamer van Koophandel te Veendam, GS van Groningen en andere instanties trachten de al aangereikte “reële mogelijkheden” met onweerlegbare cijfers bij Van Aardenne te onderbouwen
Koek hoopt ook op steun van de Kamercommissie van economische zaken bij wie hij er op heeft gewezen dat de motteballenoperatie bij Okto er steeds op gericht is om het in een zwakke regio gevestigde bedrijf te zijnertijd weer operationeel te maken. Volgende week donderdag praat Koek al weer met topambtenaar mr. I. de Jong van economische zaken om de Winschoter investeringscijfers toe te lichten.
SLUITING DE KROON?
Uit het plan tot ontmanteling van Okto waarover minister Van Aardenne, als hij niet met Winschoten in zee gaat, binnen drie maanden definitief beslist, blijkt dat de KNP-directie de kartonfabriek De Kroon in Oude Pekela (163 tot 180 arbeidsplaatsen) zou willen sluiten en ook afziet van uitbreiding in Roermond, als Okto weer zou gaan draaien. De Winschoter delegatie heeft over de dreigende sluiting van De Kroon bij Van Aardenne haar misnoegen en afgrijzen kenbaar gemaakt. Daarvan gaan we een beetje van over ons nek, zo zei burgemeester Koek na afloop van het gesprek, “dat is unfair”.
Burgemeester Koek beschuldigde de directie van KNP en Buhrmann-Tetterode ervan rendementsberekeningen over Okto ten nadele van Winschoten te hebben omgebogen, zodat men thans voor “een prikje” kan beschikken over het op een waarde van minstens 200 miljoen gulden geschatte machinepark van een hypermodern bedrijf, waarvan het Rijk, inclusief gebouwen en machines voor een bedrag van 26 miljoen gulden in 1980 eigenaar werd.
We denken, aldus zegt Koek, op basis van gezonde achterdocht , dat afwijzing van het weer productierijp maken van Okto onvoldoende is onderzocht. Men heeft het rendementsplaatje wat al te gemakkelijk afgestemd op vestiging van de machine in Roermond. Men heeft productie van testliner in Winschoten al eerder geopperd. Die gedachte is niet losgelaten. Het idee sprak aan en men heeft het zelf uitgewerkt. Maar in Winschoten zeggen we dat de ondernemingsdirecties het uitwerkten, zoals het in hun eigen kraam te pas kwam.
BUITENKANSJE
Het laat zich raden”, aldus Koek, dat het voor een ondernemer een buitenkansje is om op deze manier met steun van het rijk zo’n kostbare machine in handen te krijgen. Zelfs als je moet investeren om de installaties operationeel te maken dan heb je als bedrijf een enorme slag geslagen, Het is een leuke “uitverkoopaanbieding” die een uiterst gunstig uitgangspunt in de markt garandeert.
Belangrijke voorwaarde voor het opstarten van Okto is volgens Koek c.s. dat de overheid meewerkt om de thans in ons land aanwezige behoefte aan import van de dure papier- en karton-, soorten Kraftliner (175.000 ton) en Semi-chemical (65.000 ton) kan worden omgebogen in vraag naar het goedkopere, maar door Okto kwalitatief vergelijkbaar te produceren Testliner. “Dat is dus een productiepakket van 240.000 ton”, aldus Koek. Wij gaan er van uit dat er in de toekomst uit oogpunt van prijsstelling een verschuiving kan optreden, waarbij er minder Kraftliner wordt gebruikt en de vraag naar Testliner toeneemt. Het is goedkoper, maar Okto moet er voor zorgen dat het kwalitatief gelijkwaardig wordt.
Maandag 9 juli 1984
Braderie start morgen met waterspektakel
Het loopt bepaald nog geen storm bij de aanmeldingen voor het paalzitten en het waterspektakel, de twee grootste evenementen tijdens de komende braderieweek. Voor de waterspektakelshow, die zich morgen afspeelt op het Israëlplein, hebben zich ondanks herhaalde oproepen nog maar vier deelnemers aangemeld. En voor het paalzitten, dat de hele week zal duren, waren tot gisteravond nog slechts acht gegadigden geregistreerd. Daarmee zijn nog niet eens alle vijftien palen, die in het centrum komen te staan, bezet.
Dinsdag 10 juli 1984
Kortebaandraverijen
Met ruim veertig kubieke meter zand wordt Oudewerfslaan voor één nacht herschapen in een drafbaan.
Tal van bewoners van de Oudewerfslaan zijn niet blij met de nachtelijke draverijen, die van vrijdag op zaterdag in hun straat worden gehouden. De kortebaandraverijen in de avond en de nacht, een primeur voor Nederland, moeten één van de hoogtepunten tijdens de Braderienacht vormen. De klachten van de bewoners spitsen zich vooral toe op de verwachte overlast door de vele kubieke meters zand, die op het asfalt worden gestort, en op de angst voor baldadigheden in de anders zo rustige straat.
Op het asfalt zal ruim veertig kubieke meter zand worden gestort met behulp van een asfalteermachine. Op het eigenlijke drafgedeelte komen slechts twee stroken zand van zo’n 2 1/2 centimeter dik te liggen over een lengte van 300 meter. Over de aanloop bij de Tulpstraat (50 meter lang) en de uitloop bij het Oldambtplein (70 meter) komt er over de volle breedte van de straat een laag zand van 6 á 7 centimeter dik.
De draverijen beginnen om tien uur ‘s avonds en duren tot ongeveer half drie ’s nachts. Om zes uur ‘s morgens moet al het zand weer zijn verwijderd met een schoonmaakmachine. “Dat lukt allemaal best wel”, zegt Joop Flokstra, voorzitter van de Braderienacht commissie. We zijn in Gorredijk wezen kijken. Daar houden ze ook draverijen op straat. Met dat schoonmaken komt het dik in orde”.
Woensdag 11 juli 1984
Groen licht voor nieuwbouw CAS
Sloop van Reiderland begonnen
De sloop van een deel van Reiderland is al een eind gevorderd. (foto Engel Lameijer)
Er is een begin gemaakt met de sloop van een deel van de voormalige strokartonfabriek Reiderland aan de Transportbaan in Winschoten. Op deze plaats zal volgend jaar een nieuw gebouw voor de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) en de Rijkstypekamer verrijzen. Na het betrekken van het nieuwe onderkomen zal de selectiedienst haar werkzaamheden verdubbelen.
Een deel van Reiderland blijft overeind staan. Het sloopbedrijf Steenhuis uit Scheemda breekt alleen de weegbrug, het kantoorgebouw en één van de loodsen af. Een tweede grote loods blijft staan. De afbraak zal begin oktober zijn voltooid. Volgens een woordvoerder van het bedrijf duren de werkzaamheden zo lang, omdat tijdens de afbraak er regelmatig bouwwerkzaamheden moeten worden uitgevoerd om de rest van het gebouw te bewaren. De CAS verwacht over twee jaar de nieuwbouw te kunnen betrekken. Het ministerie van financiën heeft de bouwplannen inmiddels goedgekeurd. In opdracht van de Rijksgebouwendienst wordt het bouwplan nu bestekklaar gemaakt. Het gebouw bestaat uit een centraal magazijn met daaraan vast de archief bewerkingsruimten. Het magazijn zal plaats kunnen bieden aan “kilometers” archieven. De bouwkosten worden geraamd op 12 miljoen gulden. De selectiedienst heeft nu 94 mensen in dienst en is gehuisvest in het kantoorgebouw van Okto. Het aantal personeelsleden zal in 1986 worden uitgebreid tot 196 mensen. Volgens plaatsvervangend hoofd S. Smid zal de dienst dan twee keer zoveel kunnen verwerken als nu het geval is.
Typekamer noodgebouw op de hoek van het Sint Vitusholt en de Nassaustraat.
Het nieuwe pand zal ook plaats bieden aan de Rijkstypekamer. Bij die zogenaamde afdeling interdepartementale tekstverwerking worden rapporten en brieven voor de verschillende departementen vervaardigd. De typekamer is nu nog gehuisvest in een noodgebouw op de hoek van het SintVitusholt en de Nassaustraat.
Woensdag 11 juli 1984
Braderie start met water en klokgelui
Met een emmer water zwiepte burgemeester Ties Koek de braderie open. (foto Engel Lameijer)
Na het uitspreken van de woorden “ik smijt liever met water dan met modder” opende burgemeester Ties Koek gistermiddag op het Israëlplein officieel de traditionele Winschoter braderie. Met een ferme zwieper wierp hij een emmer water over een groepje kinderen in het bassin van de waterspektakel show.
Even tevoren had hij van E.J. Walstra, voorzitter van de winkeliersvereniging Moushörn, een doos haring cadeau gekregen. Walstra veronderstelde dat de burgemeester vorige week tijdens de besprekingen over Okto in Den Haag “wel goed flauw zou zijn geworden. “Met dit meest Hollandse product kunt u die flauwe smaak weer weg eten”, aldus Walstra.
Koek bestempelde de braderie als een “uniek gebeuren”, waardoor Winschoten, vooral dankzij de Braderienacht, “landelijk flink in de picture” komt. “Ik denk dat het nog bij te weinig mensen in het land bekend is, dat het in Winschoten goed wonen, werken en leven is”, zo zei de burgemeester.
De emmer water van Koek vormde meteen het startsein voor de waterspektakel show. Tot kwart voor negen ‘s avonds bestreden ruim zestig deelnemers in verschillende leeftijdscategorieën elkaar op een met zeep ingesmeerde, spekgladde balk. Tot groot vermaak van het voortdurend zeer talrijke publiek duikelde de één na de ander na een paar flinke petsen met een kussen het waterbassin in.
Het waterspektakel werd afgewisseld door optredens van een bandparodist á la André van Duin in vroeger jaren. Ook konden jeugdige Winschoters het podium beklimmen voor een imitatie van Danny de Munk (Ik voel me zo verdomd alleen). Vrouwen en meisjes kregen orchideeën uitgereikt.
Vanaf twee uur werd de braderie dit jaar ook ingeluid met een kwartier lang klokgebeier vanuit de toren in de Torenstraat. Aanvankelijk was het plan alle klokken in Winschoten over de stad te laten galmen, maar dat stuitte hier en daar op onoverkomelijke bezwaren. Vandaar dat Hendrik Staats, tevens koster van de Marktpleinkerk, als enige onderin de middeleeuwse toren aan het lange touw stond te trekken, met af en toe hulp van andere”klokkenluiders”.
TE WARM
“Het aantrekken van die waterspektakel show was een gelukkige greep”, constateert Jan de Vries van de winkeliersvereniging Moushörn, terugkijkend op de openingsdag van de braderie. “Voor de rest viel de opkomst van het publiek ‘s middags wat tegen. Het was gewoon te warm voor de handel”.
Dat ondervond ook de verkoopster in de oliebollentent. “Maar we gaan vrolijk door tot zondag”, zei ze, het zweet van het voorhoofd wissend in de warme wagen. De verkopers van ijs en (fris) drank deden daarentegen goede zaken.
De deelname aan het paalzitten was gisteren ook wat teleurstellend. De veertien palen in de Engelstilstraat, Langestraat en Torenstraat waren niet eens allemaal bezet. Maar terwijl één deelnemer, duizelig op vier meter hoogte, het al binnen een minuut had bekeken, waren er toch ook een stel doorzetters die het stipt tot negen uur ‘s avonds volhielden. Vanochtend om negen uur hebben zij de palen weer beklommen.
Doordat het warme weer tot in de avonduren voortduurde, bleef het tot aan het einde van de eerste braderiedag toch gezellig druk op straat. “Die drukte ‘s avonds, toen het een tikje koeler was, compenseert weer het gemis van de middag. Al met al zijn we toch tevreden met de enkele tienduizenden bezoekers”, aldus Jan de Vries. Het einde van de eerste dag, om negen uur ‘s avonds, leek zorgvuldig gepland. Want nauwelijks waren alle kramen en stands uit de straten verdwenen. of er barstte een hevig onweer los.
Vrijdag 13 juli 1984
Spectaculair demonstratie brandweer
Massale belangstelling voor derde Braderie-dag
Een bijna onafzienbare menigte perste zich gistermiddag, de derde dag van de braderie, door het centrum van Winschoten. Het aangename zomerweer was blijkbaar de aanleiding een bezoek te brengen aan de binnenstad. Het publiek mocht genieten van volksdansen, een muziekkorps, een poppenkast voor de kleuters en een spectaculair optreden van de brandweer.
Tegen het einde van de middag waren er nog steeds drommen mensen in de stad. Zij vermaakten zich met videospelletjes of luisterden naar de standwerker, die voordeliger dan ooit zijn worsten probeerde te verkopen. Toen kwam de spelbreker. Een hevige regenbui veegde de straat schoon. De man met de cowboy-hoed bleef onverstoord op zijn paal in de Torenstraat zitten. Het vaak druipnatte publiek had er geen aandacht meer voor.
Jan de Vries van de winkeliersvereniging Moushörn was in elk geval tevreden. “Het was bijzonder druk, terwijl donderdag meestal een magere verkoopdag is. Het vergoedt het slechte begin van de week.” Hij ging opgewekt de nacht tegemoet.
Vrijdag 13 juli 1984
Televisiecircus repeteert
Talrijke Winschoters hebben zich gisteren rond het met hekken afgesloten Israëlplein staan vergapen aan de voorbereidingen voor de opnamen van Vara’s Knock-Out-Show. Nadat de opbouw van de decors enige vertraging opliep (zo kwam het hoofdpodium uren te laat aan), hield het televisiecircus ‘s avonds een repetitie.
De toeschouwers konden alvast genieten van de capriolen van Frank Rolman, kampioen trial, met zijn motorfiets over sloopauto’s. Vanmiddag is het allemaal nog veel spectaculairder. De duizend deelnemers krijgen onder meer twee olifanten die het opnemen tegen een tractor, hondensleeën, skiërs en nog veel meer voorgeschoteld.
Vrijdag 13 juli 1984
Okto lijkt nu toch reddeloos verloren
De kans dat de Oktomachines voor Winschoten behouden blijven op basis van testliner productie is vrijwel nihil. Het gemeentebestuur van Winschoten gaat nu onderzoeken of er op de machine van de kartonfabriek “verantwoord alternatieve producten” zoals bijvoorbeeld kartonnen huizen gemaakt kunnen worden. Het ministerie van economische zaken is in dat geval bereid de verkoop van Okto aan de papierfabriek Roermond en het Pekelder bedrijf De Kroon nog eens te heroverwegen.
Dat is het enige concrete resultaat van het gesprek dat de Winschoter burgemeester T.J. Koek gistermiddag met een topambtenaar van het departement heeft gevoerd. Koek weigert te accepteren dat de verkoop van de machines bijna onvermijdelijk is geworden:”Ik leg het hoofd niet in de schoot, maar de speelruimte die we hebben is bijzonder, bijzonder beperkt.”.
Zaterdag 14 juli 1984
Nog zes paalzitters in de race
Er zijn nog zes paalzitters in de race om het kampioenschap van Winschoten. Gisteravond om zes uur beklommen ze hun palen in de Langestraat en de Torenstraat voor de lange ruk gedurende de hele Braderienacht tot aan vijf uur vanmiddag. In tegenstelling tot de afgelopen week mogen ze nu echter wel af en toe eraf voor een sanitaire stop.
De belangrijkste kandidaten, die al vanaf het begin meedoen, zijn Lammert Stel uit Vriescheloo, Jaap van Gans en Koos Willems uit Winschoten en Kees Uffen uit Midwolda. Eén uur achterstand heeft Jan Bootsman uit Winschoten. Hekkensluiter onder de “Piet Paaltjes” is Johannes Kruithof uit Winschoten, die pas sinds donderdag meedoet.
Koos Willems spoorde met een koperen bel de voorbijgangers aan een bijdrage te deponeren in de aan een touw bengelende emmertjes. Allemaal namen ze zich voor véél koffie te drinken om op vier meter hoogte wakker te blijven.
Zaterdag 14 juli 1984
Duizend mensen strijden om “Knock-Out”- prijs
“Dat wordt dus gokken”
De Knock-Out Show doet denken aan het verhaal van de ‘tien kleine negertjes’ van Agatha Christie. De één na de ander valt af en uiteindelijk is er nog maar één”. De VARA neemt echter geen genoegen met een beginnend aantal van tien deelnemers. Maar liefst duizend gegadigden bevolkten gistermiddag het Israëlplein in Winschoten in de hoop als enige over te blijven en de hoofdprijs te incasseren. Onder de duizend een drietal redacteuren van Deze Krant. Een verhaal over ‘gokken’, ‘regen’ en ‘opzettelijk in het verkeerde vak gaan staan’.
In het begeleidend formulier, dat de deelnemers ontvangen staat aangekondigd: “Iedere ronde kent een aantal vragen. Vragen waarop bijna niemand het antwoord weet of kan weten. Dat wordt dus gokken.” De Knock-out Show is geen moeilijke quiz. Het best wordt dit geïllustreerd door de bevindingen van de eerst afvallende redacteur.
Gedwongen door tijdgebrek stapte hij hardnekkig steeds in dat vak, dat volgens hem bij het verkeerde antwoord hoorde. Dat de redacteur toch nog drie ronden overleefde maakt duidelijk hoe onvoorspelbaar de antwoorden voor de deelnemers zijn.
Geleidelijk neemt het aantal deelnemers af en groeit de hoop bij de overgeblevenen op de aantrekkelijke hoofdprijs. “Stel je voor, dat je een reis van twee weken naar Australië wint” en “Je zult zien, dat de hoofdprijs gaat naar iemand die niet van reizen houdt” De deelnemers beginnen er zin in te krijgen, hoewel van bruisend enthousiasme nog geen sprake is.
DOLLY DOTS
Als er nog zo’n vijfhonderd deelnemers zijn, verschijnen de Dolly Dots aan de zijde van Harry Vermeegen. Het is dan twee uur geweest en de overgeblevenen worden al vanaf twaalf uur geteisterd door oer-Hollandse weersomstandigheden, vermoeide benen en gevoelens van honger en dorst. Wedstrijden tussen een olifant en een tractor, twee agressieve zusjes en Atje Keulen Deelstra en Stien Baas Kaiser zijn inmiddels de revue gepasseerd.
De Dolly Dots play-backen een fragmentje uit hun laatste topveertig hit en mogen vervolgens
zorgen voor een volgende schifting onder de deelnemers. “Zijn de Dots samen langer dan tien meter, ja dan nee”, stelt Harry Vermeegen ons voor de keus. Een snelle rekensom levert een gemiddelde lengte per Dot op van één meter en 67 centimeter.
Dat is aan de kleine kant, en de enig overgebleven collega concludeert dan ook dat het ‘Ja’-vak de enig juiste keuze moet zijn. De voorgaande rondes hebben ons echter geleerd vooral niet te logisch na te denken. We mengen ons onder de ‘Nee’-stemmers en gaan een ronde verder. Voor de volledigheid: de Dolly Dots meten samen negen meter en 98 centimter.
GEDRANG
Nog maar 200 deelnemers en donkere wolken pakken zich samen boven het Israëlplein en in het hoofd van een buurman. “Het beste kun je in de eerste ronde uitvallen. Ik sta hier nou al bijna drie uur en de hoofdprijs win ik toch niet.” Twee bussen rijden het plein op. Tijd voor de volgende ronde . De bussen zijn rood en geel gekleurd, evenals bijna alles gistermiddag. Quizmaster Harry verzoekt de deelnemers plaats te nemen in een bus naar eigen keuze.
De gele is duidelijk favoriet. Voor de deur ontstaat een gedrang van jewelste. Niet iedereen kan een plaatsje vinden, maar de Knock-Out Show “must go on”. Op het podium, buiten het gezichtsveld van de ‘Passagiers’ in de gele bus, opent een Dolly Dot een doos. Een papiertje wordt tevoorschijn getoverd, waarop slechts één woord staat: geel!
De teerling is geworpen. Niet iedereen begrijpt het nog, maar de hoofdprijswinnaar bevindt zich niet in de gele bus. De ‘rode’ passagiers gaan een ronde verder.
De uitschakeling lijdt niet tot dramatische taferelen. Plichtmatig worden de bewijsjes van deelneming ingeleverd. Een kans van één op de duizend is niet groot en de meesten praten niet over de gemiste hoofdprijs, maar over de pech, dat ze niet in de eerste ronde zijn uitgeschakeld. Toch kwamen de deelnemers uit héél Nederland. Voor hen, die van ver kwamen, rest slechts de, soms lange, reis naar huis. Vele anderen begeven zich naar de Winschoter terrasjes. Het lange wachten op het plein heeft dan wel niemand ‘knock-out’ doen gaan, vermoeide ledematen en droge kelen waren schering en inslag.
Maandag 16 juli 1984
Winnaar paalzitten deelt hoofdprijs
De Winschoter Jaap van Gans is na loting winnaar geworden van de paalzitwedstrijd die tijdens de braderie werd gehouden. Toen zaterdagmiddag om vijf uur de zes paalzitters, sommigen meer “dood dan levend”, van hun verheven zitplaatsen neerdaalden, bleek dat vier van hen het langst hadden gezeten. Geheel volgens de reglementen van organisator Vereniging Voor Volksvermaken moesten daarop de vier, Lammert Stel uit Vriescheloo en Jaap van Gans, Harm Jan Bootsman en Koos Willems uit Winschoten om de eerste prijs, vijfhonderd gulden, loten.
Nogal wat aanwezigen in hotel De Nederlanden, waar de prijsuitreiking plaats had, zinde het echter niet dat de drie andere winnaars de vijfhonderd gulden aan hun neus voorbij zagen gaan. Het gemor en gescheld verstomde echter toen Jaap van Gans de aanwezigen kenbaar maakte dat hij zijn hoofdprijs met de anderen zou gaan delen. Een stormachtig applaus viel hem toen ten deel. Kort daarvoor al had café Hoppe, dat vijftig gulden voor de winnaar had uitgeloofd, ook de andere drie paalzitters vijftig piek toegestopt.
Voor de twee “kortst zittende” paalzitters, Kees Uffen uit Midwolda en Johannes Kruithof uit Winschoten, was er een geldprijs voor fl.25,-. Alle paalzitters hadden na de lange braderienacht de lamp overigens goed uit.
Maandag 16 juli 1984
“NACHT” GROOT SUCCES
Eén van de grote attracties van de Braderienacht van Winschoten waren de draverijen op de Oudewerfslaan. Net als de hele “Nacht” waren ook de draverijen een groot succes. Vele duizenden kwamen een kijkje nemen. In de “Nacht van Winschoten” deden zich geen noemenswaardige incidenten voor. De politie was tevreden over het gedrag van de tienduizenden in de Winschoter binnenstad. De plaatselijke horeca was zelfs zeer tevreden: er
gingen dan ook stemmen op om ook volgend jaar weer een “Nacht” te organiseren.
“Dit loopt uit de hand, dit loopt helemaal uit de hand!”, riep de burgemeester vergenoegd, en hij nam er nog eentje. Per slot van rekening had hij vakantie, en de nacht was nog jong. En wat voor een nacht! “Hail Winschoot stait op zien kop”, constateerde een ouder echtpaar, dat met glundere gezichten om een uur of drie ‘s nachts nog door het centrum wandelde.
Want de Braderienacht was niet alleen gereserveerd voor de jeugd. Om zes uur ‘s morgens liep er een echtpaar rond, dat om tien uur ‘s avonds voor het slapengaan nog “eventjes” de stad in wilde. “Maar het is ook zó gezellig”, zeiden ze, zich haast verontschuldigend voor deze “uitspatting”.
Tot een uur of twee gingen oud en jong gelijk op. Maar toen gingen de meeste winkels ook zo zoetjesaan dicht. Een mevrouw kocht om kwart voor twee nog, uitvoerig keurend, een jurk bij een modezaak in de winkelstraat. Waarom gaat iemand om kwart voor twee ‘s nachts in vredesnaam een jurk kopen? “Omdat de winkels nog open zijn, natuurlijk”, antwoordde de dame, lichtelijk verstoord over zo’n domme vraag.
Daarna kreeg de jeugd toch meer de overhand “All night long”, zong Lionel Richie door de luidsprekers van de discotheken. En de duizenden in de volgepakte kroegen deden al swingend hard hun best zijn lokroep te volgen. In diverse horeca-etablissementen raakte de pils voortijdig op, zodat er midden in de nacht moest worden gesleept met extra vaten bier.
“Om elf uur ‘s avonds had ik al meer omzet dan tijdens de hele Adrillen. Volgend jaar dus weer zo’n Braderienacht”, vond een bareigenaar. “Niks volgend jaar. Meteen volgende maand!”, meende een man van een pizzeria. Want net als bij de andere restaurants, zat het ook bij hem tot zeer diep in de nacht vol. Zo’n Braderienacht maakte niet alleen dorstig, maar ook hongerig.
Dat was op straat ook te merken Terwijl het koperspubliek bij de marktkramen behoorlijk was uitgedund, deden de verkopers van vis, worstjes en andere warme hapjes nog goede zaken.
Tegen drieën werd het even extra rustig in het centrum. Vooral lopend begaven de Braderienacht-bezoekers zich naar de vijver in het stadspark, waar het grote vuurwerk werd afgestoken. Zoals dat hoort, waren de ooohhh’s en aaahhh’s niet van de lucht. Sommigen konden er niet genoeg van krijgen. “Hartstikke mooi, maar veel te kort”, werd er gezegd, toen na tien minuten het veelkleurige gefonkel in de lucht ten einde was, en in het water van de vijver alleen nog in vurige letters de namen van WVV en Bato zich weerspiegelden.
Onder de vrolijke hoempaklanken van de onvermoeibare boerenkapel van Nieuw Leven trok de menigte weer terug naar het centrum, al hield een aantal nachtbrakers het na het vuurwerk wel voor gezien. Maar in de bioscoop aan de Langestraat zaten de zalen, vooral bij de sex- en de knokfilm, tegen vieren nog flink vol. “We zetten door tot zeven uur. We houden vol, riep de exploitant met de stoppels al op zijn wangen welgemoed.
UITGESTORVEN
Zo dachten er meer over. In een vrijwel uitgestorven winkelstraat draaide de man van het buikorgel nog vrolijk knipogend aan de slinger. Diverse marktkooplui installeerden zich gehuld in warme dekens achter hun kraam. “Het heeft toch geen zin de hele handel af te breken. Over een paar uurtjes moeten we weer draaien. Zo kunnen we er nog een oogje op houden. En wie weet, misschien komt er nog een klant”. Eén koopman had het goed bekeken, met op zijn hoofd de koptelefoon van de pick-up, en op zijn gang kraam een videorecorder.
In een warenhuis installeerde de bedrijfsleider zich op een luchtbed achter de kledingrekken, met bij het hoofdeinde een serie wekkers (uit de eigen schappen). Al die wekkers stonden op zeven uur, want het centrale ontbijt op het Israëlplein wilde hij niet missen. Terwijl de dageraad reeds boven de daken gloorde, denderde de Braderienacht door, al ging de vermoeidheid hier en daar wel parten spelen. Maar de op straat achtergebleven boodschappen -wagentjes deden, goede diensten. Eén jongeman vleide zich helemaal uitgeteld languit op een muurtje bij het Israëlplein en wist er al slapende in te slagen niet naar beneden te vallen.
Het centrale ontbijt was ook voor de kroeghouders een uitkomst. De meesten dreven tegen zevenen met zachte hand hun publiek de zaak uit, richting Israëlplein. Daar stond al een half uur een legertje smeerders paraat, maar toen waren er nog nauwelijks eters te bekennen. Maar binnen een paar minuten was dat plotseling veranderd en viel een uitgehongerde menigte aan op de eieren, boterhammen met rosbief en rookvlees, en bekers melk.
“Wat een rotzooi”, mopperden een stel verpleegsters, die na hun nachts dienst van het ziekenhuis kwamen. Maar al gauw werden ze meegevoerd door de algemene vriendelijke sfeer. Zo zaten ook zij al spoedig in de enige, kroeg die nog open was om nog net een graantje mee te pikken van de eerste, Braderienacht van Winschoten.
0, wat en nacht…!
Dinsdag 17 juli 1984
Ruïne hotel Smid wijkt voor winkels
De ruïne van Hotel Smid in de Langestraat te Winschoten heeft zijn langste tijd gehad. Een sloopbedrijf is deze week begonnen met de afbraak. Het gat aan de Moushörn zal worden opgevuld door de houw van winkelruimte.
Volgens een woordvoerster van Makelaardij Nieboer zal direct na de bouwvakvakantie met de bouw worden begonnen. Achter een zogenaamde schijngevel zal een winkelruimte van 600 m2 meter verrijzen. Een deel daarvan is inmiddels verhuurd. In de resterende ruimte kunnen maximaal twee winkels worden gehuisvest. De bouw neemt vier maanden in beslag.
Het terrein achter de winkels is eigendom van de gemeente Winschoten. Daarvoor is een ruil gepleegd met het Sint Lucas ziekenhuis. In de toekomst zal de gemeente er een weg aanleggen.
Woensdag 18 juli 1984
Koek reist in zijn vakantie langs kandidaten voor Okto
Ook in zijn vakantie blijft burgemeester T. Koek van Winschoten druk bezig met de besognes rond Okto. In binnen- en buitenland reist hij de kandidaten af, die met suggesties zijn gekomen voor alternatieve mogelijkheden in de kartonfabriek.
Woensdag 25 juli 1984
Winschoten Vooruit zegt 15.000 gulden toe
Kraan voor busmuseum begint te druppen
De stichting Winschoten Vooruit heeft 15.000 gulden toegezegd voor de inrichting van een onderkomen voor het Noordelijk Busmuseum in Winschoten. Dit is de eerste echt positieve reactie bij de intensieve speurtocht van het busmuseum naar financiële steun. “De kraan begint nu toch te druppen. En er zitten meer kranen om de hoek”, constateert Geert Talsma van het Noordelijk Busmuseum vergenoegd.
Er zijn echter wel voorwaarden verbonden aan deze toezegging van de stichting. Zo mag het geld alleen worden gebruikt voor het treffen van voorzieningen bij de huisvesting en niet voor de aankoop van een gebouw; het busmuseum moet in Winschoten worden gevestigd; en het geld blijft maar tot 1juli 1986 beschikbaar.
“De aankoop van een gebouw is een grote bobbel”, geeft Talsma toe, Het busmuseum wil wel graag naar Winscholen komen, mede gezien de trouwe schare van supporters in dit gebied. Het busmuseum heeft al geruime tijd een oogje op de huidige Gado garage aan de P. van Dijkstraat. De Gado bouwt momenteel een nieuw complex op het industrieterrein. De oude garage is geknipt voor de inrichting als busmuseum. De oude bussen staan nu her en der verspreid in stalling.
Maar de koopprijs blijft een probleem. Nadat de Gado aanvankelijk 300.000 gulden vroeg, is de vraagprijs van 150.000 gulden na taxaties nu gezakt tot 120.000 gulden. Maar ook dat is niet op te brengen door het busmuseum. Toch geeft Talsma de hoop niet op “De Gado schermt er wel mee dat er nog meer liefhebbers zijn voor de oude garage, maar ik vraag me af hoeveel serieuze kandidaten er behalve ons echt zijn. Bovendien is het een vraagprijs. We moeten er dus uit zien te komen”, aldus Talsma.
Het busmuseum heeft al een hele rits organisaties benaderd. De Algemene Loterij Nederland en een keten van supermarkten hebben in eerste instantie voor dit jaar de boot afgehouden, de Gasunie zei nee, het Prins Bernhardfonds en de NAM hebben nog niet gereageerd. “Maar we hebben nog meer pijlen op onze boog, Zo hopen we ook op positieve geluiden vanuit de stichting Promotie Winschoten. En de gemeente, met burgemeester Koek voorop, doen erg hun best voor ons via het potje voor Herinrichting. Maar dat laatste geldt ook alleen voor verbouwen, niet voor aankoop”, zegt Talsma. Het Noordelijk.Busmuseum moet, mede als “slecht-weer-voorziening”, een toeristische trekpleister gaan vormen in de regio.
Woensdag 25 juli 1984
Gemeente nog vol vuur voor behoud Okto
“Vakbond en kamerleden laten ons in de steek”
“Wij zitten nog vol vuur. De vakbeweging en bepaalde Kamerleden hebben ons dan wel in de steek gelaten, maar wij hebben er nog steeds geloof in. Anders stopten we”. Locoburgemeester Gezinus Kuiper gaat op het Winschoter stadhuis stug door met het verzamelen van suggesties uit binnen- en buitenland voor het behoud van de Okto-machine. Burgemeester Ties Koek blijft in zijn vakantie de serieuze kandidaten afreizen om hun ideeën voor de kartonfabriek te bespreken.
Sinds vorige week zijn er drie serieuze reacties bijgekomen. Dat brengt het totaal op achttien. Kuiper: “We zijn tot dusver bepaald niet ontevreden. Maar wat er uitkomt, weten we natuurlijk nog niet”.
De afgelopen week is het dreigende drama rond Okto in drie radioprogramma’s aan de orde geweest, wat weer nieuwe telefoontjes opleverde. Tot spijt van Kuiper willen televisieprogramma’s echter voorlopig geen aandacht schenken aan de Winschoter fabriek, na de op het stadhuis niet onverdeeld gunstig ontvangen uitzending van Achter het Nieuws. De televisie wil pas toehappen, als het gemeentebestuur namen van belangstellenden onthult. Maar dat kan in dit stadium nog niet vanwege het gevaar de besprekingen te dwarsbomen.
Overal komen reacties vandaan. Van mensen die met een zo op het oog echte oplossing komen aanzetten, tot bijvoorbeeld een oud-werknemer van Okto in IJmuiden, die ons aanspoort door te zetten. Zo’n hart onder de riem heb je wel nodig. Want we voelen ons in de kou gezet door vakbeweging en Kamerleden. Die stemmen zomaar in met het voorstel van de minister om de machine uit Winschoten weg te halen. Dat verdriet ons wat, om het maar zacht uit te drukken. We hadden van hen meer verwacht. Die strijdlust van vier jaar geleden moest eigenlijk terugkeren. De houding is afwachtend en flauw, er zit geen spirit in. Maar wij geven niet op. Er zijn best alternatieven, zo meent Kuiper.
Volgende maand moet de gemeente de minister een goed onderbouwd rapport over mogelijke alternatieven presenteren.
Donderdag 26 juli 1984
Nieuw bestemmingsplan voor De Venne
Handel en Nijverheid tegen bouw winkels
Handel en Nijverheid zal bij de gemeente Winschoten een bezwaarschrift indienen tegen het ontwerpbestemmingsplan voor de Venne. Het nieuwe plan maakt de bouw van 74 woningen en 1200 M2 Winkelruimte naast kledingmagazijn De Raad mogelijk. Volgens voorzitter Ben Douwes is in Winschoten al enkele jaren sprake van overbewinkeling. De uitbreiding van het aantal winkels zal de positie van de bestaande middenstand in gevaar brengen.
Zaterdag 28 juli 1984
Wigboldus verhuist naar Moushörn
De helft van de nieuw te bouwen winkelruimte aan de Moushörn te Winschoten is verhuurd
aan het bedrijf Wigboldus 1897 BV. Deze zaak in huishoudelijke apparatuur is nu nog midden in de Langestraat gevestigd. Wigboldus hoopt het nieuwe pand voor het einde van dit jaar te betrekken.
Het pand wordt gebouwd op de plaats waar vroeger Hotel Smid was gevestigd. De bouw zal binnenkort aanvangen en is binnen enkele maanden voltooid. In totaal verrijst daar 600 m2 winkelruimte. Er is nu nog ruimte voor de vestiging van twee kleine winkels.
Volgens een woordvoerder van Wigboldus is het huidige pand te groot en dringend aan een renovatie toe. Hij verwacht op de nieuwe plek de producten overzichtelijker te kunnen presenteren.
Zaterdag 28 juli 1984
Verkoop Okto geen kapitaalverlies
De verkoop van de machine van de voormalige kartonfabriek Okto in Winschoten is geen kapitaalverlies. Er is door de verkoop ook geen sprake van verlies aan werkgelegenheid in de betrokken regio. Dit heeft minister Van Aardenne (Economische Zaken) het Kamerlid Tommel (D’66) laten weten in antwoorden op vragen over de verkoop van de Okto-machine aan de Koninklijke Nederlandse papierfabrieken (KNP) en het weghalen van de machine uit Winschoten.
Van Aardenne geeft het Kamerlid te kennen dat Okto in 1980 failliet is gegaan. De overheid heeft het bedrijf toen weliswaar opgekocht, maar dat was alleen om het in gang gezette herstructureringsproces in de kartonindustrie te beschermen. “Er is naar mijn mening geen sprake van kapitaalverlies”, aldus de minister op basis daarvan.
